Prof. Dr. Halil İbrahim CANTER: El Cerrahisinde Fizik Tedavinin Önemi

El cerrahisi cerrahinin önemli bir üst dalıdır. İnsanları yeryüzündeki diğer hayvanlardan ayıran en önemli farkımızın beynimizin yarattığı zihin becerimiz olduğunu düşünsek de düşündüklerimizi hayata geçirirken büyük oranda ellerimizi kullandığımızı unutmamamız gerekir. Bu sebeple kazalar, doğumsal anormaliler veya hastalıklara bağlı el fonksiyonlarımızı kaybettiğimiz durumlarda hayatımızın geneli büyük ölçüde etkilenir ve olumsuz yönde değişir.

Ele yönelik sorunların giderilmeye çalışıldığı el cerrahisi sonrası hastaların mutlaka fizik tedavi rehabilitasyon programına alınarak elin fonksiyonlarının yeniden kazandırılması gerekir. El bileği, avuç içi ve parmakların kemikleri arasında pek çok küçük kemik bulunur. Kemikler arasında çok sayıda küçük eklem, her eklemin ayrı bir eklem kapsülü, eklemlerin istenmeyen yönde hareketlerini engelleyen eklem stabilizasyonunu sağlayan ligamanlar, eklemlere hareket sağlayan kaslar ve tendonlar, tendonların doğru çalışmasına yardım eden makara sistemleri mevcuttur. Ayrıca eldeki dolaşımı sağlayan damar yapıları ve duyusunu dağlayan sinirler tüm bu karmaşık ve hassas anatomik yapıların arasında ilerler.

El cerrahisinde nihai hedef sadece tüm bu karışık anatomik yapıların bütünlüğünün sağlanması değil, elin fonksiyonun devam ettirilmesi veya yeniden sağlanmasıdır. Bir başka deyişle mekanik oalrak hareketli bir el ile sonlanamadığınız her cerrahi işlem aslında suboptimal sonuçtur.

İşte el cerrahisinde mutlak başarıyı yakalamak için, yani cerrahi sonrası kimi zaman kemik veya tendonların iyileşmesi, kimi zaman da hastanın ağrısını dindirmek için hareketi kısıtlanan elin yeniden eski fonksiyonlarını kazanması için el rehabilitasyonuna ihtiyaç vardır. Elin hareketinin kısıtlandığı hastalarda gereğinden fazla güç uygulanarak hareket sağlanır ise onarılan anatomik yapılara zarar verilebilir. Ayrıca ağrıya sebep olacağı için hasta konforu olumsuz yönde etkiler. Uygun güç kullanılmaz ise eklemlerde donma, tendonlarda kısalma ve el fonksiyonlarında kimi zaman geri dönüşümsüz fonksiyon kayıpları olabilir.

Ben kendi hastalarına el cerrahisi tüm işlemler öncesi sadece kendi ameliyat sürecimi değil aynı zamanda ameliyat sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci hakkında da dilimin döndüğünce bilgi vermeye çalışıyorum. Bazı hastalarımında ameliyat öncesi dönemde fizik tedavi ekibi tarafından da değerlendirilip süreç hakkında bilgi verilmesini sağlıyorum. Ancak bu şekilde yapılan cerrahi uygulamalar insanın en önemli uzuvlu olan elinin fonksiyonunu en iyi şekilde yerine getirmesine yardımcı olacağına inanıyorum.